Lễ hội Lễ hội đền Ngô Tướng Công ra đời nhằm tưởng nhớ công lao to lớn của vị tướng Ngô Miễn và phu nhân. Ngô Tướng Công (Ngô Miễn) xuất thân trong gia đình hào phú có thế lực ở xã Xuân Hy, tổng Kim Hoa, phủ Bắc Hà, xứ Kinh Bắc (nay là phường Phúc Thắng, Phúc Yên). Từ nhỏ, ông Ngô Miễn đã thông minh hơn người. Năm 22 tuổi, dưới triều vua Trần Thuận Tông ông thi đỗ Thái Học sinh (Tiến sỹ).

Tuy nhiên, sau khi đỗ đạt, Ngô Tướng Công không ra làm quan mà xin về quê mở trường dạy học. Với chí khí và lòng nhân đức vô lượng, nhân dân khắp nơi đã cho con em theo học. Không những học rộng, tài cao, Tiến sỹ Ngô Miễn còn lãnh đạo Thập tộc xã Xuân Hy khai hoang, lấn biển và đánh giặc cứu nước.

Năm 1400, Ngô Miễn được vua Hồ mời ra làm quan với chức Nội nhân giám quan Thiên cương. Năm 1406, ông được vua Hồ Hán Thương gia phong chức Hành khiển Thượng Thư lệnh, hữu Tham tri chính sự kiêm tri các Lăng phủ Thiên Xương. Đây là một trong các chức vụ trọng yếu của triều đình nhà Hồ.

Được phong quan chưa lâu, mùa xuân năm Đinh Hợi (1407), Ngô Miễn cầm quân ra trận thực hiện lý tưởng "bình thiên hạ". Tuy nhiên, sau 7 năm cầm quân giữ nước, vào ngày 12/5/1407, Ngô Miễn nhận được tin vua Hồ Hán Thương bị giặc bắt, ông quyết không chịu đầu hàng nên nhảy xuống cửa bể Kỳ La tuẫn tiết. Khi ấy ông mới 36 tuổi.

Để ghi nhận công lao to lớn của Ngô Tướng Công và phu nhân, nhân dân thuộc 4 thôn của phường Phúc Thắng, TP Phúc Yên (Vĩnh Phúc) đã lập đền thờ. Hiện nay, ở cả 4 thôn (Phúc Thắng, Phúc Yên) đều có đền thờ Ngô Tướng Công và đều nằm trong quần thể di tích lịch sử văn hóa. Trong đó, đền thờ chính được công nhận Di tích Lịch sử văn hóa cấp Quốc gia năm 1991 và tọa lạc tại tổ dân phố Xuân Mai 2.

Phúc Yên là mảnh đất có bề dày lịch sử và truyền thống văn hoá, mảnh đất này đã lưu giữ rất nhiều những di tích văn hóa quý giá. Trong đó, Đền Ngô Tướng Công – Di tích lịch sử cấp quốc gia – là di sản quý trong kho tàng văn hóa, lịch sử của nhân dân Việt Nam, góp phần giúp nhân dân và du khách tìm hiểu sự phát triển của lịch sử, nghệ thuật dân tộc và giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.