Hội đình Tích Sơn

Thời gian: mùng 3 tháng Giêng âm lịch Địa điểm: đình Cả Tích Sơn, phường Tích Sơn, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc

Tại xã Tích Sơn (nay thuộc phường Tích Sơn, thành phố Vĩnh Yên) riêng ngày mùng 3 tháng Giêng làng tồ chức lễ hội Thảo tặc khao binh, một tiệc lệ lớn tái hiện khí thế ra trận giết giặc mùa xuân năm Mậu Ngọ (1258). Lễ hội này được tổ chức tại đình Cả Tích Sơn.  Hàng năm tổ chức lễ hội và các kỳ tiệc lệ đều đặn, trong đó lớn nhất là tiệc khao quân mùng tháng Giêng. Đây được coi là tiệc chính, trước đây cả phần lễ và phần hội đều tổ chức chính ở đình Cả thuộc làng Tiếc (hay Thiếc), còn tại các đình, đền, miếu khác thuộc các làng còn lại chỉ dâng lễ như thường kỳ. 

Tương truyền đầu đời Trần, 7 anh em họ Lỗ đều đã giữ chức "điển bình" trong quân đội triều đình, cùng nhau coi giữ trong động Đinh Sơn (núi Đanh) và các xã xung quanh. Tháng Chạp năm nguyên phong thứ 7 đời vua Trần Thái Tông (1257), quân Nguyên Mông xâm lược Đại Việt. Vua Trần xuất quân đánh giặc, 7 anh em họ Lỗ theo nhà vua ra trận. Sau khi đất nước thanh bình, 7 vị trở về quê, làng Bồ Lí ngày nay. Trên đường về tới núi Đanh thì hóa. Mộ táng ở dưới chân núi. Nhân dân tưởng nhớ 7 anh em họ Lỗ lập đền thờ, trong đó đình Cả Tích Sơn là nơi thờ chính.

Ngày mùng 2 Tết Nguyên đán, từ sáng sớm, tất cả dân làng và cậu trai đinh đã tế tựu đầy đủ ở sân chùa Ngũ Phúc (chùa chung của 5 làng thuộc xã Tích Sơn) làm lễ "tụ quân", tức là tập hợp quân số của 2 giáp để vào tiệc. Các trai đinh vào phe được gọi là "quân" của thất vi Lỗ Đinh Sơn (bảng vị thần họ Lỗ trên núi Đanh), và chỉ những người này mới được vào "làm tiệc" – các công việc về tiệc không có nữ tham gia.

Tiệc lệ ngày mùng 3, tiến trình tồ chức lễ bắt đầu từ nửa đêm sau khi chủ lễ vào lễ thánh, xin phép làm tiệc. Hai thủ dịch vác long đao tiến ra đứng trước 2 "ông lễ" diễn động tác chém vào cổ lợn. Ngay lập tức, tiếng reo hò nổi lên; chức việc của 2 giáp xông vào cắt đầu lợn, mổ lợn làm cỗ "sinh huyết" (máu tươi). "Sinh nhục" (thịt sống) cho giáp mình để hiến lễ. Về cỗ, có 2 loại: Thứ nhất là cỗ thủ đê dâng lên đình Cả; thứ hai là cỗ vọng tướng dâng lên miếu tướng. Tế cờ: là phần kết thúc của lễ tiệc "thảo tặc khao binh".

Sau mục tế cờ là "Duệ thằng": quân 2 giáp kéo vào trước cửa đình thực hiện cuộc kéo co, gọi là "sỏ giải". Đến đây kết thúc lễ hội. Đặc điểm của lễ hội này là phần lễ không có rước kiệu, không có lễ tế. Vị chủ lễ chỉ "xin chân keo" để chuyển các thứ mục của lễ hội.

Phần cuối cùng của lễ hội này là phần ăn uống gọi là "tán cỗ". Tán cỗ là chế biến các đồ lễ sống thành cỗ nấu chín để "thụ lộc". Công việc này do ban "“lâm thời" đảm nhiệm. Đồ nấu chín được chia thành các mâm. Mỗi mâm cỗ có. các thành phần: 1 mô xôi nếp; 1 mô thịt luộc chín; 1 mô cơm xén thành khuôn; Cỗ ngồi 3 người theo từng bàn của 2 dõng trong 2 giáp đông và tây.

0 bình luận

Viết bình luận của bạn

Bản quyền thuộc về Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc.

xtdlvp@gmail.com
0211 2211 637 - 0211 2211 647
Đường Lạc Long Quân, P. Khai Quang, TP. Vĩnh Yên, Tỉnh Vĩnh Phúc

IZOMI